Góc Nhìn Sử Việt - Trương Vĩnh Ký (1837 - 1898)

TRƯƠNG VĨNH KÝ (1837-1898) (GÓC NHÌN SỬ VIỆT) là cuốn sách do ông Khổng Xuân Thu viết và in lần đầu vào năm 1958 về nhà văn, nhà ngôn ngữ học, nhà giáo dục học, và khảo cứu văn hóa tiêu biểu của Việt Nam: Trương Vĩnh Ký.

Sinh thời, Trương Vĩnh Ký được xem là một nhà bác học. Ông thông thạo 27 thứ tiếng, để lại 121 tác phẩm. Là chủ bút tờ báo đầu tiên của Việt Nam Gia Định báo. Không những thế, ông được coi là “Toàn cầu bác học danh gia” và là một trong mười tám người được thế giới bầu chọn “Thế giới thập bát văn hào”... Tuy vậy, cuộc đời ông thật lắm nỗi truân chuyên.  

Theo nhà cổ ngoạn và nghiên cứu văn hóa Vương Hồng Sển: “Trương Vĩnh Ký, Trương Minh Ký, Huỳnh Tịnh Của là ba ông minh triết bảo thân, gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn, không ham “đục nước béo cò” như ai, chỉ say đạo lý và học hỏi, sống đất Tào mà lòng giữ Hán, thác không tíếng nhơ, thấy đó mà mừng thầm cho nước nhà những cơn ba đào sóng gió còn hiếm người xứng danh học trò cửa Khổng”.  

Hay như tờ Nam Kỳ tuần báo đã viết: “Cụ Trương Vĩnh Ký vừa là nhà bác học và một nhà chính trị, mặc dầu nhà chính trị bất đắc dĩ... là một nhân vật lịch sử mà các lớp người sau không quyền quên lãng được”.